Ở cữ sau sinh là thời gian nghỉ ngơi sau sinh rất quan trọng. Tuy nhiên, vẫn có khá nhiều bà mẹ trẻ không biết chính xác ở cữ là gì và thời gian ở cữ là bao lâu đảm bảo sự phục hồi sức khỏe sau sinh cho mẹ.
1. Ở cữ là gì? Thời giãn ở cữ là bao lâu?
Ở cữ là thuật ngữ của người Việt để chỉ giai đoạn nghỉ ngơi hậu sản giúp mẹ phục hồi sức khỏe sau sinh. Trong thời gian ở cữ này, người mẹ ngoài việc nghỉ ngơi thì cần tránh một số điều cấm kỵ về tâm linh, kiêng cữ về ăn uống, đi lại,… và gần như mẹ chỉ nghỉ ngơi và đi lại xung quanh chiếc giường. Một số nước cũng có những khái niệm tương tự như ở cữ tại Việt Nam. Ví dụ như tại Trung Quốc, người ta gọi thời gian này là “sitting the month”, nôm na nghĩa là người mẹ sẽ chỉ nghỉ ngơi trong 1 tháng sau sinh này. Ở Nhật nó được gọi là “Sango no hidachi”, ở Hàn được gọi là “Samchilil”, ở các nước Mỹ La Tinh nó được gọi là “Cuarentena” có nghĩa là 40 ngày ám chỉ thời gian ở cữ của người phụ nữ hậu sản. Vậy chính xác thời gian ở cữ là bao lâu?
Thời gian ở cữ là rất quan trọng với cả mẹ và bé
Thời gian ở cữ là bao lâu thường kéo dài bắt đầu từ khi sinh em bé cho đến 30-40 ngày sau tùy vào văn hóa ở mỗi nơi. Có nơi lên đến 2 tháng hoặc 100 ngày là chuyện bình thường. Tại Việt Nam, cách đây khá lâu thì thời gian ở cữ thường kéo dài trong vòng 3 tháng. Người mẹ hầu như không được đi đâu, phải ở trong phòng kín và bị hạn chế rất nhiều trong việc sinh hoạt, ăn uống. Nhưng với sự phát triển của xã hội như ngày nay, người ta cũng chứng minh được rằng thời gian ở cữ chỉ cần trong 1 tháng là đủ để đảm bảo sự phục hồi về sức khỏe cho người mẹ.
2. Tại sao lại phải ở cữ? Ở cữ để làm gì? Những thông tin cần biết về ở cữ
Thời gian ở cữ là để hồi phục sức khỏe cho mẹ nhưng cũng là cả cho con. Vì có thể trẻ sơ sinh vốn rất yếu. Thời gian nghỉ ngơi trong khi mẹ hồi phục và lành vết thương sau sinh cũng là thời gian bảo vệ trẻ cũng như mẹ học cách cho con bú. Hầu như tất cả các quốc gia trên thế giới đều tồn tại thời gian ở cữ hay nghỉ thai sản, thậm chí nhiều quốc gia còn khuyến khích người chồng nghỉ tạm thời để chăm sóc vợ trong thời gian này. Điều này đã cho thấy tầm quan trọng của việc ở cữ sau sinh đối với phụ nữ như thế nào.
Trong thời gian ở cữ, các bà mẹ được lưu ý là không nên để cho thể tiếp xúc với thời tiết lạnh, gió vì có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe và sự hồi phục. Ngoài ra có thể còn không được tiếp xúc với nước thường xuyên như việc tắm rửa. Tuy nhiên, đây là một trong những quan niệm khá cổ hủ, các bà mẹ vẫn có thể gội đầu và tắm rửa bình thường trong thời gian này nhưng phải lưu ý là lau thật khô cơ thể sau khi tắm, tránh để cho cơ thể nhiễm lạnh sẽ rất dễ bị cảm. Mẹ cũng được yêu cầu không leo cầu thang, đọc sách, may vá, khóc hay quan hệ tính dục.
3. Thời gian ở cữ kiêng ăn gì và nên ăn gì?
Trong thời gian ở cữ, người mẹ được khuyến khích nên bổ sung thực phẩm giàu năng lượng như protein vừa giúp thu nhỏ tử cung và xương chậu lành lại. Ngoài ra, trong thời gian kiêng cữ nên ăn gì? Theo kinh nghiệm trước đây thì hầu như phụ nữ sau sinh chỉ được ăn thịt nạc kho nghệ và rau ngót. Điều này gây ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa của mẹ và không thể cung cấp đủ chất dinh dưỡng qua sữa cho bé. Nên ăn nhiều rau củ quả để bổ sung chất xơ và dưỡng chất cần thiết khác. Có thể chia làm nhiều bữa trong ngày sau đó tráng miệng bằng các loại hoa quả như đu đủ, chuối, vú sữa,…
Thực đơn một bữa ăn của bà mẹ ở cữ đầy đủ dinh dưỡng
Ngoài ra cần lưu ý một số thực phẩm cần kiêng cữ trong thời gian này đó là: hành, tỏi và các loại gia vị vì chúng có thể làm ảnh hưởng đến mùi vị của sữa mẹ. Tránh những thực phẩm có nhiều dầu mỡ vì có thể gây kích ứng dạ dày của trẻ. Tránh những thực phẩm có chứa caffein, cacao, socola,…